Zgodnie z art. 28 Prawa budowlanego w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę stronami są: inwestor oraz właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się na obszarze oddziaływania obiektu. Podmioty te są więc uprawnione do zaskarżania rozstrzygnięć organów i sądów w tym postępowaniu, a także w sprawie o stwierdzenie nieważności decyzji wydanej w tym postępowaniu. Kto będzie w takim przypadku uprawniony do wniesienia środka odwoławczego, jeżeli nieruchomość wchodzi w skład majątku spółki? Czy skutecznie zaskarżyć decyzję organu bądź orzeczenie sądu administracyjnego będzie mogła wyłącznie spółka, czy także np. wspólnicy, którzy wnieśli prawo własności nieruchomości do spółki jako wkład?
Odpowiedź na powyższe pytanie daje wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 lutego 2019 r. (sygn. akt II OSK 1101/17). Jak wyglądał stan faktyczny z tej sprawie? Organ administracyjny wydał decyzję, w której zatwierdził projekt budowlany i udzielił pozwolenia na budowę przedsiębiorstwu budowlanemu. Z wnioskiem o stwierdzenie nieważności tej decyzji wystąpiła spółka jawna będąca właścicielem nieruchomości. Wojewoda stwierdził nieważność decyzji jedynie w części, w związku z tym od jego decyzji zostało złożone odwołanie do Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego. Jednakże, co istotne, odwołania nie złożyła spółka, która wnioskowała o stwierdzenie nieważności decyzji, ale jej wspólnicy. Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego umorzył postępowanie odwoławcze wskazując, że wspólnicy nie są stroną postępowania, nie mają interesu prawnego, a w konsekwencji nie mają uprawnienia do zaskarżania decyzji wydanej w tym postępowaniu. Podobne stanowisko zajął również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalając skargę na decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego. Wspólnicy nie zgodzili się z takim rozstrzygnięciem i złożyli skargę kasacyjną. Ich zdaniem fakt, że obecnie nieruchomość wchodzi w skład majątku spółki, nie pozbawiło ich własnego interesu prawnego, a jedynie rozciągnęło interes prawny dodatkowo na spółkę jawną. W związku z tym, jako podmioty, które mają nadal interes prawny (niejako aktualnie obok spółki, w której majątku znajduje się nieruchomość) są stronami postępowania i mają uprawnienie do wnoszenia środków zaskarżenia.
Naczelny Sąd Administracyjny podobnie jak organ II instancji oraz Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał, że „Skoro w dniu złożenia odwołania, skarżący nie byli właścicielami nieruchomości objętej postępowaniem w sprawie stwierdzenia nieważności, nie mieli interesu prawnego w sprawie, a tym samym legitymacji do wniesienia odwołania”. I w konsekwencji oddalił skargę kasacyjną. W uzasadnieniu Sąd wskazał na art. 8 oraz art. 28 kodeksu spółek handlowych (dalej: k.s.h.). Zgodnie z pierwszym z przywołanych przepisów spółka osobowa (a więc m.in. spółka jawna) może nabywać prawa, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. A zatem przepis ten przyznaje spółce jawnej zdolność prawną. Natomiast z art. 28 k.s.h. wynika, że mienie wniesione jako wkład albo nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia stanowi majątek spółki. W związku z tym, w momencie wniesienia przez wspólników nieruchomości do spółki jako wkładu tracą oni prawo własności do niej na rzecz spółki. W konsekwencji od tego momentu stroną postępowania, podmiotem który ma interes prawny jest spółka, a nie wspólnicy, bowiem ci ostatni nie są już właścicielami nieruchomości.
Podsumowując, jeżeli wspólnik, który wniesie do spółki jako wkład nieruchomość (prawo własności do nieruchomości), traci prawo własności na rzecz spółki. W związku z tym w postępowaniu o pozwolenie na budowę (czy tez np. w późniejszym postępowaniu o stwierdzenie nieważności decyzji wydanej w takim postępowaniu) nie będzie mieć on już legitymacji do występowania jako strona, a więc także uprawnienia do zaskarżania rozstrzygnięć. Stroną w takiej sytuacji będzie wyłącznie spółka, która jest jedynym właścicielem nieruchomości wniesionej przez wspólnika jako wkład.
Zostaw komentarz